Case - Energiehub Kempisch Bedrijvenpark: slim delen om samen te groeien
- Locatie: Hapert
- Aantal bedrijven: 5
- Soort contract: Pilot-groepscontract, vergelijkbaar met de GTO
- Status: operationeel
Op het Kempisch Bedrijvenpark (KBP) in Hapert (gemeente Bladel) draait een energiehub waarin vijf bedrijven samenwerken om hun energie slim te verdelen. Wat begon met een ondernemer met een dak vol zonnepanelen die niet kon terugleveren, groeide uit tot een coöperatie die ruimte creëert voor toekomstige groei. Wij spraken Gijs Gooren, beleidsadviseur van gemeente Bladel, en Marco van Geel, eigenaar van de VGI Groep en voorzitter van het Parkmanagement KBP.
Het ontstaan
Het idee voor een energiehub op het KBP begon in 2020 meteen praktisch probleem:
“Ik had mijn nieuwe pand zo duurzaam mogelijk gebouwd: een dak vol zonnepanelen, warmtepompen en isolatie volgens de nieuwste bouwnormen. Maar vervolgens kreeg ik door netcongestie geen stroomaansluiting. Andere bedrijven op het park hadden hetzelfde probleem. Toen heb ik de burgemeester gebeld met de vraag: een bedrijvenpark zonder stroom, wat moeten we daarmee?”
Die noodkreet was het startpunt voor actie. De gemeente Bladel nam contact op met Enexis en andere partijen:
“We hebben alle betrokkenen bij elkaar gebracht: bedrijven, provincie, netbeheerder en experts. Zo ontstond het idee om samen een oplossing te ontwikkelen in de vorm van een energiehub.”
Groepscontract en assets achter de meter
Na uitgebreide gesprekken ondertekenden achttien bedrijven op het KBP een samenwerkingsovereenkomst met Enexis. Dit contract werd destijds als pilot opgezet, omdat er nog geen standaard groepscontract beschikbaar was. Het pilot contract heeft veel overeenkomsten met een GTO.
De hub begon met een kleine kopgroep van vijf bedrijven, de overige bedrijven zullen stapsgewijs aan de groep toegevoegd worden. “We hebben bewust gekozen om klein te beginnen”, zegt Marco. “Dat was al complex genoeg.” De vijf bedrijven kregen gezamenlijk een gecontracteerd transportvermogen (GTV) dat ze onderling mogen delen.
Omdat de achttien bedrijven de samenwerkingsovereenkomst hebben ondertekend, kan de kopgroep van vijf gemakkelijk uitgebreid worden. In dat geval wordt het collectieve GTV verhoogd volgens vooraf afgesproken voorwaarden. Dit is een afspraak die specifiek voor deze pilot gemaakt is.
Door onderlinge afstemming en slim energiemanagement lukt het de bedrijven om binnen het collectieve GTV te blijven. Daarbij gebruiken ze flexibele assets achter de meter, zoals batterijen en zonnepanelen bij enkele deelnemers. Ze hebben dus geen collectieve assets aangeschaft en redden het met de individuele assets van bedrijven:
“Bedrijven stellen hun eigen assets beschikbaar aan de hub. Door deze assets actief aan te sturen, vangen we pieken op en blijft het totale verbruik binnen de afgesproken grenzen.”
Coöperatie als fundament
Begin 2025 is de Coöperatie Energiehub Kempisch Bedrijvenpark opgericht, zodat de hub een eigen juridische entiteit kreeg. Dit was een belangrijke stap om de samenwerking ook op papier rond te krijgen en afspraken te maken over verrekeningen en investeringen. Ook stelde de coöperatie een onafhankelijke voorzitter aan:
“Marcon Hessels heeft zich in de materie verdiept en trekt nu als onafhankelijk voorzitter de kar”, vertelt Gijs. “Dat was echt nodig, want het kost veel tijd. Je hebt iemand nodig die het professioneel oppakt.” Marcon Hessels vervult de rol van voorzitter van de coöperatie en daarmee van de energiehub, terwijl Marco van Geel voorzitter is van het Parkmanagement KBP.
In samenwerking met adviesbureau ROCC maakte Energiehub KBP een model om kosten onderling te verrekenen. Hierover lees je meer in het Kennisbankartikel Kosten verrekenen in een energiehub.
Lessen uit het proces
Het opzetten van de energiehub op KBP Bladel leverde waardevolle inzichten op:
1. Een hubregisseur en aanspreekpunt zijn onmisbaar
Een energiehub vraagt om coördinatie, continuïteit en overzicht. Zeker in de opstartfase is het essentieel dat iemand de tijd heeft om het proces te begeleiden, partijen bij elkaar te houden en de voortgang te bewaken. Een vrijwillige inzet vanuit bedrijven of gemeente is vaak niet voldoende.
“Marcon Hessels is als hubregisseur en voorzitter van de coöperatie onmisbaar om het overzicht te bewaren en het proces in gang te houden.”
Naast een onafhankelijke hubregisseur is ook een aanspreekpunt vanuit de bedrijven belangrijk. Marco van Geel vervultdeze rol als voorzitter van het Parkmanagement KBP. Hij zorgt dat alle ondernemers aangehaakt zijn en blijven.
2. Procesmiddelen zijn vanaf het begin nodig
Het opzetten van een energiehub kost tijd en geld. Ook al vóórdat je daadwerkelijk energie uitwisselt of inkomsten genereert. Zonder beschikbare procesmiddelen (financiering) komt het initiatief al in de beginfase tot stilstand. Op het KBP hebben de gemeente Bladel en provincie Noord-Brabant hier budget voor beschikbaar gesteld.
“Voordat er iets concreets staat, moet je al veel tijd en geld investeren. Denk aan juridische en technische experts, die essentieel zijn om stappen te zetten.”
3. Een kleine kopgroep werkt het best
Starten met een kleine groep bedrijven maakt het proces overzichtelijker en werkbaarder. De vijf bedrijven op KBP vormden een kernteam dat vanaf het begin betrokken was. Ze kennen elkaar, hebben vertrouwen en kunnen snel schakelen. Dat bleek cruciaal om het initiatief van de grond te krijgen.
4. Een projectwebsite voorkomt chaos
In de beginfase van de hub werd veel gecommuniceerd via e-mail. Achteraf bleek dat een centrale projectwebsite of platform voor documentatie, updates en communicatie praktischer is:
“Via een projectwebsite, bijvoorbeeld via Teams, blijft iedereen op de hoogte en voorkom je dat partijen informatie missen.”
5. Simpel beginnen en later uitbouwen
In de eerste plannen stonden grote collectieve assets zoals een windmolen en een centrale batterij. Dat bleek te ambitieus. Door te starten met bestaande assets achter de meter van individuele bedrijven kon de hub sneller operationeel worden en ervaring opdoen. Vanuit daar kun je later nog uitbreiden.
Toekomst: uitbreiding en overgang naar standaardcontract
De pilot met Enexis loopt twee jaar. Daarna moet de hub over naar een standaard groepscontract. “We hopen dat de voorwaarden dan nog steeds aantrekkelijk zijn”, zegt Gijs.
Ondertussen groeit de interesse van andere bedrijven op het terrein ook:
“Bedrijven die eerst terughoudend waren, willen nu ook meedoen. Ze zien dat het werkt.”
Er loopt momenteel een inventarisatieronde om te bepalen welke bedrijven kunnen aansluiten bij de hub. Dat gebeurt op basis van energieprofielen, de aanwezigheid van flexibele assets en hun plannen voor toekomstige groei.
De energiehub op het Kempisch Bedrijvenpark laat zien wat er mogelijk is als ondernemers en overheid samenwerken. “We hebben een gaaf team”, zegt Marco. “Iedereen doet mee: de gemeente, Enexis én de bedrijven. Dat is bijzonder.”
Foto: Stichting Parkmanagement Kempisch Bedrijvenpark
