Wat betekent vermogen delen?

Hint: Het gaat hier niet over geld, maar over stroom.

Bij ‘vermogen delen’ denk je misschien eerst aan financiële middelen. 

Maar in de wereld van energie gaat het natuurlijk om elektrisch vermogen. In dit artikel lees je wat de begrippen ‘vermogen’ en ‘vermogen delen’ betekenen en wat de gevolgen hiervan zijn voor de netcapaciteit. 

Wat is vermogen?

We beginnen bij het begin: wat is vermogen eigenlijk? En wat is energie? 

• Vermogen is de hoeveelheid energie die een apparaat op een bepaald moment gebruikt of levert, ofwel de snelheid waarmee je energie verbruikt. 
  • vermogen bereken je in kilowatt (kW)
  • voorbeeld: Een waterkoker van 2 kW gebruikt 2 kilowatt op dat moment
• Energie is de hoeveelheid stroom die een apparaat in totaal verbruikt of opwekt over een bepaalde tijd
  • Energie berekenen je in kilowattuur (kWh)
  • voorbeeld: als die waterkoker van 2 kW een half uur aanstaat, verbruikt hij 2 kW x 0,5 uur = 1kWh

Een veelgebruikte vergelijking om het verschil tussen vermogen en energie uit te leggen, is die van een kraan en een emmer:

• Vermogen kun je zien als hoe ver je de kraan opendraait – dus hoe snel het water (de energie) stroomt, uitgedrukt in kilowatt (kW).
• Energie is de totale hoeveelheid water die uiteindelijk in de emmer zit, oftewel de hoeveelheid stroom die je over een bepaalde tijd hebt gebruikt, uitgedrukt in kilowattuur (kWh).

Waarom we ons vermogen slim moeten verdelen

Waar een kraan op een moment niet meer water kan leveren, werkt dit bij het elektriciteitsnet net iets anders. Ons stroomnet, en dan vooral de kabels en transformatoren, kan maar een bepaalde hoeveelheid vermogen aan. Door de elektrificatie van bedrijfsprocessen, verwarming en toenemende mobiliteit gebruiken we steeds vaker tegelijkertijd elektriciteit. Ook de gelijktijdige opwek op zonnige dagen of bij veel wind neemt toe. Dit zorgt voor steeds hogere vermogens op het net. Op het moment dat dit vermogen hoger is dan wat het net aankan, ontstaat congestie. Onderdelen van het net worden dan te warm, wat leidt tot slijtage of zelfs uitval en brand. En dat heeft grote gevolgen, zoals een langdurige stroomuitval op een bedrijventerrein. Dit probeert de netbeheerder ten alle tijde te voorkomen.

Op dit moment houdt de netbeheerder toezicht op hoeveel vermogen er beschikbaar is. Schat de netbeheerder in dat er risico op overbelasting is? Dan spreken we van transportschaarste. Er mogen dan geen nieuwe of grotere aansluitingen worden toegekend.. Het netbeheer gaat dan als het ware ‘op slot’ om congestie (echte overbelasting) te voorkomen.

Omdat de netbeheerder alleen rekening kan houden met het risico tot overbelasting, is er nog ruimte. Door hier slim mee om te gaan, kunnen samenwerkende partijen deze vrije ruimte op het elektriciteitsnet benutten. Dit gebeurt bij het delen van vermogen.

Wat betekent vermogen delen?

Vermogen delen houdt in dat een groep bedrijven, georganiseerd als energiehub, samen afspraken maakt over het gebruik van het beschikbare vermogen.

De groep neemt daarmee een stukje verantwoordelijkheid over van de netbeheerder. Deelnemers krijgen een gezamenlijk transportvermogen toegewezen, waarbinnen ze flexibel hun bedrijfsactiviteiten kunnen plannen.

Dit biedt kansen: zolang de groep het totale vermogen niet overschrijdt, kunnen bedrijven groeien, investeren en verduurzamen. Maar daar staat wel iets tegenover. Om dit goed te laten werken, moeten bedrijven:

• Onderling afspraken maken over wie wanneer hoeveel vermogen gebruikt
• Samen investeren in slimme oplossingen zoals een energiemanagementsysteem (EMS) in combinatie met assets zoals stuurbare processen of energieopslag (batterijen)
• Flexibel omgaan met hun verbruik of productie

Wat levert vermogen delen op?

Door verantwoord en slim om te gaan met vermogen, kunnen ondernemers blijven groeien en ontwikkelen, zelfs in gebieden met transportschaarste. Samen benutten ze de ruimte die er nog wél is, zonder het net onveilig te belasten.

Ook aan de slag?

• Bekijk of je netburen mee willen doen aan een energiehub
• Lees meer over het opstarten van een vooronderzoek
• Ontdek wat flexibiliteit en slimme sturing voor jouw bedrijf kunnen betekenen

Samenwerken aan vermogen is samenwerken aan toekomstbestendige groei.